Ze is geen haar veranderd. De ROCAD (Royal Chamber of Art Dealers) zag het licht in 1919 en was één van de eerste vakverenigingen die in Europa werden opgericht om de belangen van de antiquairs in België te behartigen. Deze eerbiedwaardige honderdjarige, die in 2019 haar eeuwfeest vierde, is gevestigd in het hartje van de antiekwijk van de Zavel en telt vandaag 115 leden, van wie bijna de helft in Brussel werkt. Onder het voorzitterschap van Patrick Mestdagh, specialist in niet-Europese kunst, volgt deze vereniging de evolutie van de markt en de wetgeving rond de kunsthandel op de voet, met als drievoudige opdracht de leden te informeren, te verdedigen en te promoten, en dit zowel in België als internationaal. “Onze belangrijkste kerntaak is de voorlichting van onze leden”, aldus haar voorzitter. “Zo houden wij hen op de hoogte van de ontwikkelingen in de btw, de in- en uitvoerregels en alle wetten die betrekking hebben op de antiek- en kunsthandel.” De deontologische code van de organisatie legt de eisen vast waaraan de leden dienen te voldoen op het vlak van expertise, bestrijding van illegale handel in cultuurgoederen, bestrijding van het witwassen van geld, authenticiteit en eerbiediging van de geheimhouding. “Onze leden moeten onberispelijk zijn. Zij verbinden zich ertoe deze regels na te leven door bij hun toetreding het deontologisch handvest te ondertekenen. Een syndicale kamer moet immers blijk geven van collegialiteit en cordiaal respect”, voegt Patrick Mestdagh eraan toe.
Patrick Mestdagh
De Belgische kamer streeft ook het verdedigen van de rechten van de antiquairs na, die niet altijd gespaard worden door de actualiteit, zoals haar Voorzitter uitlegt: “Wij bevinden ons in een periode waarin tal van wetten worden ingevoerd, waarvan sommige volkomen gerechtvaardigd en aanvaardbaar zijn, terwijl andere moeilijker toe te passen of overmatig blijken. Als vakbond moeten wij ook optreden om ons beroep te verdedigen. Zo kwam enkele jaren geleden de ivoorkwestie ter sprake toen president Obama de handel daarin in de Verenigde Staten verbood. Dit was een nogal overhaaste beslissing, want ook al is iedereen het erover eens dat stroperij moet worden bestreden om diersoorten te beschermen, toch vinden wij dat niets de verkoop van een antiek ivoren voorwerp in de weg mag staan; het verkopen van zo’n stuk brengt het leven van een olifant niet in gevaar, maar zal het ook niet redden… Er is hier sprake van een politieke sluiproute die ons in een moeilijke situatie brengt.”
Door de gevoelige context van de internationale politiek en de strijd tegen het witwassen van geld worden antiquairs vaak ten onrechte met de vinger gewezen, aldus Patrick Mestdagh: “De markt lijdt ook onder het idee dat de handel in archeologische voorwerpen het terrorisme zou financieren. Maar geen enkele serieuze verkoper zou zo’n risico’s nemen. De enkele zwarte schapen zijn geïsoleerde gevallen, zonder enige faam. Dit slechte imago kan onze sector serieus aantasten, ook al gaan onze leden zeer gewetensvol te werk. De ROCAD is van plan om de spelers verder te sensibiliseren en de dialoog met de regelgevende instanties buiten de beroepsgroep voort te zetten. De syndicale Kamer wil de hele kunsthandel in België vertegenwoordigen, niet alleen haar leden,” zegt Patrick Mestdagh. “Wij zijn er ook om verzamelaars en de hele kunstmarkt te helpen. We moeten met één stem spreken.”
