Aviel Cahn brengt als geen ander opera en hedendaagse kunst met elkaar in dialoog. Zijn rijke muzikale carrière bracht hem over de hele wereld, van het Nationaal Orkest van Beijing tot de Nationale Opera van Helsinki en niet te vergeten het Grand Théâtre de Genève (GTG) waar hij sinds 2019 de scepter zwaait. Maar het was in Vlaanderen dat deze liefhebber van klassieke muziek de wereld van de hedendaagse kunst ontdekte. “Ik heb bijna tien jaar in Antwerpen en Gent doorgebracht,” herinnert hij zich. “Vlaanderen is altijd een epicentrum van creativiteit geweest. In de kunstgeschiedenis, met Brueghel en Rubens, maar ook in de hedendaagse scene, met de beeldende kunstenaars Luc Tuymans en Jan Fabre. Ik wilde deze wereld koppelen aan opera, omdat ik denk dat het belangrijk is voor opera om bruggen te slaan naar andere kunstvormen en naar de maatschappij in het algemeen.”
Aviel Cahn
Decors, kostuums, belichting, scenografie… opera is altijd al een smeltkroes geweest waar zang, muziek en beeldende kunst samenkwamen. “Mijn collega Sidi Larbi Cherkaoui, die het ballet regisseert in het Grand Théatre van Genève, heeft voor zijn dansvoorstellingen altijd samengewerkt met kunstenaars uit andere disciplines, zoals Marina Abramovic en de beeldhouwer Antony Gormley. We verzinnen niets. In die tijd werkten Picasso, De Chirico en Matisse al voor opera’s en balletten…” In april 2023 bedachten kunstenaar Ugo Rondinone en choreograaf Fouad Boussouf bijvoorbeeld Vïa, een wereldprimeur voor het Ballet du Grand Théâtre de Genève in samenwerking met het Museum voor Kunst en Geschiedenis.
De GTG onderhoudt nauwe samenwerkingsverbanden met Zwitserse culturele instellingen en evenementen, zoals de salon artgenève, die de Femmes Arbres sculpturen van Prune Nourry presenteerde, de kunstenares die samen met dirigent Leonardo García Alarcón en choreograaf Angelin Preljocaj werkte aan de Zwitserse première van het opera-ballet Atys, het muzikale meesterwerk van Lully. Elk jaar werkt het Grand Théâtre de Genève ook samen met GemGenève, de beurs voor verfijnde juwelen, om de wonderen van zijn ateliers te onthullen en de unieke en zeldzame vaardigheden van de ambachtslieden van de opera onder de aandacht te brengen. “Dit zijn buitengewone synergieën voor iedereen, en vooral voor het publiek. En ik denk dat het altijd goed is voor onze artiesten, maar ook voor ons publiek, om een beetje buiten hun comfortzone te treden, om ze verder te brengen dan wat ze kennen.”
Voor het laatste seizoen, dat eindigt in juni, heeft de GTG een bijzonder rijk programma van samenwerkingsprojecten met beeldende kunstenaars ontwikkeld, zoals Mozarts opera Idomeneo, waarvoor de Japanse beeldend kunstenaar Chiharu Shiota een verbazingwekkende scenografie van touwen, kabels, veters en draden heeft ontworpen. “Vaak zijn kunstenaars in de hedendaagse kunst absolute scheppers, met andere woorden, ze creëren vanuit het niets. Hun benadering is minder intellectueel dan het lijkt; ze werken heel erg op instinct. In de opera herinterpreteren we vaak dezelfde werken. We doen La Traviata opnieuw, we doen Carmen opnieuw. Natuurlijk zijn er ook nieuwe creaties in de opera. Maar dit zijn heel verschillende en complementaire benaderingen. Het plezier van opera is dat het een totaal kunstwerk is: met auteurs, componisten, zangers, regisseurs, decorontwerpers, filmmakers en beeldend kunstenaars. Al deze werelden komen samen in opera. Dat maakt het zo spannend.”
