De Martin Bodmer Stichting is gelegen in Cologny in het kanton Genève, Zwitserland en bestaat uit een bibliotheek en een privé-museum dat officieel werd ingehuldigd in 2003. De Stichting bezit een verzameling van 150.000 handgeschreven manuscripten en gedrukte documenten die volgens professor Jacques Berchtold, haar directeur sinds 2014, “de essentie van het menselijke denken in zijn geschreven vorm” vertegenwoordigen.
Deze verzameling werd vanaf 1919 samengesteld door de bibliofiel Martin Bodmer, erfgenaam van een grote Zwitserse familie die in de 19de eeuw fortuin maakte in de zijdehandel. De collectie omvat naast de eerste Sumerische en Assyrische inscripties ook originele uitgaven van de wereldliteratuur tot begin jaren ’70, Egyptische hiërogliefen op papyrus, de heilige boeken van Oost en West en een middeleeuwse collectie op perkament van onschatbare waarde.
“We bezitten, naast andere zeldzame en zelfs unieke stukken, het oudste Evangelie van Sint Jan, een corpus uit de 2de en 3de eeuw en een Gutenberg-bijbel uit 1462. Er zijn er nog maar 27 in de wereld en het is de enige in privéhanden”, aldus de directeur.
Evangelie Van St Jan, F° 1r°
Tot zijn dood in 1971, jaar waarin de stichting werd opgericht, is Bodmer de belangrijkste teksten van de menselijke geschiedenis in hun meest originele versie blijven verzamelen. Zijn toewijding vindt haar oorsprong in de nasleep van de Tweede Oorlog en de humanistische traditie van Goethe, aan wie hij het concept ontleent van “universele literatuur” (Weltliteratur) en de spirituele en metafysische dimensie ervan. “Het gaat om een zeer diepgaande gedachte” benadrukt Jacques Berchtold, professor aan de Sorbonne die gespecialiseerd is in de zeventiende -eeuwse literatuur en sinds vijf jaar gedetacheerd is bij de Stichting. “Ze beschouwt literatuur als een tegengif voor nationalistische exacerbaties en stelt dat de literatuur van een regio of een land niet kan bestaan zonder de kennis van de aangrenzende en buitenlandse literatuur.” De Stichting staat sinds 2015 op de werelderfgoedlijst van UNESCO.
In het museum van Cologny, ontworpen door de architect Mario Botta, wordt de Bodmer-collectie permanent tentoongesteld onder de vorm van een 300-tal documenten en voorwerpen die om de 5 jaar worden vervangen met het oog op hun behoud (een constante temperatuur van 18,5°C wordt gehanteerd in de zalen). Deze collectie bestrijkt ongeveer 5.000 jaar geschiedenis sinds de ontdekking van het schrift. Daarnaast worden elk jaar ook twee tijdelijke, gelijklopende tentoonstellingen georganiseerd, waarbij werken van de Stichting worden gecombineerd met werken in bruikleen gegeven door grote internationale instellingen. Zo kan men tot 1 maart 2020 de tentoonstelling “Oorlog en Vrede” bezichtigen, georganiseerd in samenwerking met de VN en het Rode Kruis waarvan Bodmer van 1947 tot 1964 voorzitter was.
De Stichting die gesteund wordt door de autoriteiten van Genève heeft een twaalftal mensen in dienst en beschikt over een eigen bibliotheek voor onderzoekers en een eigen restauratiewerkplaats. De laatste jaren zette zij verschillende projecten op met het oog op het digitaliseren van haar collecties waaronder het Bodmer Lab. “Dit project, uitgevoerd in samenwerking met de universiteit van Genève, heeft niet de ambitie om alle bezittingen van de Stichting te digitaliseren.
Ons onderzoeksteam heeft zich voornamelijk tot taak gesteld de meeste interessante documenten uit onze collecties te identificeren op basis van een tiental vooraf gedefinieerde thema’s”, aldus Nicolas Ducimetière, ondervoorzitter. Zo brengt “Early Modern English Books” 173 Engelstalige documenten van 1475 tot 1700 samen, waaronder 37 originele titels van Shakespeare verzameld door Martin Bodmer.
William Shakespeare, Comedies, Histories And Tragedies, 1623
Hoewel de Stichting zelf niet over een aankoopfonds beschikt, kan zij rekenen op een vriendenvereniging die, wanneer de gelegenheid zich voordoet, werken kan aankopen die door de stichter werden geïnventariseerd of die na zijn dood verspreid werden zoals, bijvoorbeeld, een middeleeuws manuscript van Parsifal of enkele werken van La Boétie.
Het museum verwelkomt jaarlijks tussen 12.000 en 15.000 bezoekers evenals 300 klassen schoolkinderen die op mediatoren kunnen rekenen tijdens hun bezoek.
